Wszystkich gości :   217641

Flag Counter
Flag Counter
 





Temat : Z Kroniki kościelnej w Miasteczku Śląskim cz. 1.

Kategoria :  Prasa górnośląska       Data : 2023-09-09 11:58:01

Chronologiczne zapiski w rękopiśmiennej kronice kościoła rzymsko/katolickiego w Miasteczku Śląskim, od roku 1871.

drewniany kościół

Fotografia pierwszego i drewnianego kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia N.M.P./ Usadowiony w Miasteczku Śląskim, od strony wschodniej, w tym samym kierunku ustawiony jest główny ołtarz w tym kościółku, a zaś od strony zachodniej prowadzi główne wejście do niego.. Własność foto należy do rodziny Sołtysików.

Są to zapiski ks. lokalisty, Christopha, z przekładu z języka niemieckiego na polski.

Dnia 17 lipca 1871 r. przekazał książęco biskupi komisarz, dziekan i proboszcz w W. Piekarach lokalię w Miasteczku Śląskim wikaremu z Krapkowic ks. Teodorowi Christophowi, urodzonemu 4. VIII.1839 r. w Sobobcisku, w powiecie oławskim.

W sierpniu 1871 r. rozpoczęla się wielka naprawa szkoły, zakończona w Listopadzie. Koszt naprawy wynosił około 1.900 talarów, z której to sumy przypada 500 tal, z funduszu wolnych kuksów.

Od dnia 5, do 15. Stycznia 1872 r. przeprowadzili 0.0. Franciszkanie Atanazy i Osmand Misje św. Było około 1500 komunikantów. Krzyż misyjny darował mieszkaniec Tutejszego Miasteczka Stanisław Michlik. Już mającą swoje lata i uszkodzoną monstrację wnet po misjach św. Odnowiła firma Firas Hoeptner we Wrocławiu, za 18 talarów.

W czerwcu 1872 r. nabyto z kościoła starorepeckiego jeszcze dobrze utrzymane tabernakulum oraz 3 antypendia, za cenę 20 talarów.

Dnia 2 listopada 1872 r. wprowadzono Apostolstwo Modlitwy w tutejszej parafii, poświęcono ją Boskiemu Sercu Jezusa. Pomocnym był przy tym mój kuzyn ( ks. T. Christopha) O. Soc. Jezu, Robert Sobala, który został na podstawie obowiązującej ustawy wydalony, co władze cywilne chętnie praktykowały i przebywał w tutejszej parafii od 28 lipca 1972 r. do 28 kwietnia 1873 r. Następnie odszedł stąd i udał się do Szonowa pod Ostrawą Morawską, a stamtąd migrował so Stanu Luisiana w USA.

Dnia 3 listopada 1872 r. odbyło się uroczyste poświęcenie poszerzonego cmentarza przez Przewielebnego komisarza ks. Purkopa. Gmina katolicka jako właścicielka cmentarza, sporządziła na własny koszt ogrodzenie cmentarza za wyjątkiem daru złożonego w kwocie 100 talarów darowanych na ten cel przez pannę Cellary  z Pyskowic.

Dnia 4 kwietnia 1872 r, Święto 7—miu Boleści N.M.P.. Kazanie wygłosił wikary Tschirner z Żyglina, Zaś w ubiegłym roku prob. Broll z Lubszy odprawił  Mszę św. Zaś książę biskupi, komisarz ks. Purkop odprawił sumę. Przy spowiadaniu pomagali konfratrzy ks. Schumans z Tarnowskich Gór, ks. Sobota z Rept, ks. Broll z Lubszy, ks. Flak z Radzionkowa, ks. Barsig ze Starych Tarnowic, Ks. Kozak z Niemieckich Piekar oraz ks. Przeniczyński.

Od 16 czerwca do 27 lipca 1873 r. odnawiano wnętrze drewnianego kościoła. Trudził się z malowaniem Malarz Winceny Wolny z Góry św. Anny. Wnętrze kościoła zostało już wybielone wcześniej, bo w 1881 r., ale farba odchodziła, gdyż nie była nakładana pod klej, Jest wielka różnica w cenie, bo  tamto bielenie kosztowało 20 talarów, był to dar pewnego sztygara. Obecnie zaś malowanie kosztowało 244 talary i 5 groszy. Pierwotnie , tak się mówi, kościół nie był wcale malowany, dopiero w roku 1703, o czym świadczy napis na belce poprzecznej między prezbiterium a nawą kościelną. Pociągnięto sufit prezbiterium niebieską farbą i wymalowano tam figury:: Anioły, ofiarowanie N.P.M, piekło nad zakrystią. Także ołtarz Matki Boskiej, wykazywał ślady malarstwa dekoracyjnego przy odrapywaniu ścian.

14.. IX. 1878 r. Kościół nasz otrzymał z klasztoru, Urszulanek w Świdnicy partykułę Krzyża św. ujętą w formie monstrancji..

W miesiącu maju tegoż roku po raz pierwszy odbyło się nabożeństwo majowe.29. XII.1873: w tym dniu przeprowadził komisarz biskupi i dziekan ks. Purkop wizytację kanoniczną, towarzyszył mu ks. wikary Kozak.

27. marca 1874 r, odbyła się uroczystość Matki Boskiej Bolesnej. Około 1000 wiernych się spowiadało. Kazanie wygłosił ks. prob. Krupa, a sumę odprawił ks. komisarz biskupi Purkop. Pomagali księża; Schmaus, Sobota, Klose, Broll, Flask, Bursik Kik i Kozak.

(Str. 71). Pod uwagę! Fundacja Aleksandra Lisoka (90 guldenów) mogą być zgodnie z wolą fundatora użyte na budowę kościoła (Zobacz grundbuch, protokoły z dnia 26.III. i 23 VII. 1805 r. znajdujące się w magistracie). Tak samo może być użyty legat Myszkowskiego Jana na ewentualną budowę kościoła Dokument ten znajduje się w W. Żyglinie. W jesieni 1873 r.odnowiono krzyż przy drodze do Jędryska, z fundacji Anderki.

 

 

Krzyż przydrożny Anderki

Fotografia przedstawia replikę krzyża Anderki, który wystawił krzyż przy drodze polnej, która prowadziła z miejsca wystawionego krzyża w głąb lasów hrabiowskich i chłopskich. Polna ścieżka, która snuła się od miejskiej szosy przebiegała przy miejskim lesie ,który nazywaliśmy Stadwaldem.  Krzyż Anderki był przenoszony  i to kilka razy, ponieważ Dzisiejsza Huta Cynku i ołowiu potrzebowała sporo miejsca.   Piaszczysta ścieżka snuła się obok nadleśnictwa, w której przez wiele lat gospodarowała rodzina Kaczmarczyków, po  lewej stronie krzyża Anderki  i drodze polnej, która ułożyla się pomiędzy lasem miejskim a wspomnianym krzyżem Anderki. Dzisiaj to miejsce jest zajęte przez Hutę Cynku i ołowiu.Wreszcie wyszukano miejsce dla krzyża, gdzie jest osadzony do dzisiaj. Starali się o zachowanie tego krzyża zacni mężowie, którym niech Pan Bóg nagrodzi ich trud i starania. Krzyż, o którym jest mowa można zobaczyć i dzisiaj, Znalazł on swoje miejsce po prawej stronie ulicy Cynkowej. Na mojej stronie internetowej można odnaleść krótki zapis o odnalezieniu skarbu , złote monety, przy wykopach pod budowę wspomnianej Huty.

Dnia 19. Marca 1874 r. To odpust Matki Bożej Bolesnej. Około 800 wiernych przystąpiło do komunii św.. Pomocą służyli ks. ks. Komisarz Purkop, Schmause, Broll, Bursig, Kosak. Kazanie wygłosił ks. prob. Merz. z Miechowic, sumę odprawili ks. Flack i Klose z Żyglina. W ubiegłym roku , jak i w bieżącym odbyły się nabożeństwa majowe, zakupiono na ten cel statuę N.M.P. za 17 talarów u Hoepnera we Wrocławiu.

Płot około placu kościelnego, kosztowal 421 marek i 69 fenigów. W tym roku dobiega końca budowa szosy z Szyndrosa do Tarnowskich Gór.

Wikary Kik z Tarnowskich Gór został ekskomunikowany prepozyt, następny, wikary Sobol z W. Żyglina, wydalony w miesiącu lipcu emigrowal do Bawarii, tak samo Jan Facherner . Pierwszy w Iierkirchen par. Altenstadt.

30.V.1875. Zmarł Adrian Włodarski, biskup Iborański i par. we Wrocławiu. 9.IV 1875. Najprzewielebny książę ? biskup obchodził we Wrocławiu swój 50 / letni jubileusz kapłaństwa. Ani strona państwowa , jak i miejska nie wspomniały o biskupim jubileuszu. Medal pamiątkowy o tym jubileuszu zawieszono przy ołtarzu Matki Boskiej Bolesnej w naszym drewnianym kościele.

We wrześniu 1875 r. zostal konsekrowany na biskupa sufragana w allensis i.p.i. kanonik Herman w Jaworniku po stronie austriackiej przez księcia biskupa przy asyście prałatów (nazwiska nieczytelne).

6. 6. 1875 r. Król, pruski sąd dla spraw kościelnych orzekł usunięcie przez państwo księcia biskupa (Diepenbrocka). Wyrok ten faworyzowali… prezes sądu Hainecius, Reggeling, Schelling, Radcy Najwyższego Trybunału, nadburmistrz Wrocławia, katolik, jako państwowy komisarz do administracji diecezji wyznaczany został przez ministerstwo radca regencyjny von Schuckmann.

Jesienia 1875 odnowiono Krzyż na Radloku, przy drodze która prowadzi do dworca kolejowego, a z drugiej,lewej strony, to ścieżka polna , którą dochodzilo się do lasu i do pól uprawnych..

Dnia 6. XII.1875 r. Na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 1875 r. dotyczy ona stosunkow majątkowych kościelnych. Obrano jako przewodniczących kościelnych , następujących 6 obywateli; radnego Antoniego Cytrynowskiego (Przewodniczący). Filip Michlik zastępca przew., Wiktoryn Siwiec, Franciszek Bibiela, Józef Racki i Franciszek Siwy, jako zastępcy gminy obrani są następujący obywatele, Kupiec Ludwik Woźnica jako przewodniczący, Franciszek Wodarczyk, kowal Józef Galbas, Bonifacy Bromisz, Bonifacy Galbas, Daniel Sieja, Fr. Gębczyk, Fr. Bromisz, Karol Bromisz, Fr. Tobolik. Szymon Przybyłek, Darmas, Antoni Chmiel, Wilhelm Zimnik, Pękaty, Norbert Fabian listonosz, Altdorff, Listonosz, Piłka senior i Leo Fabian 7. II. 1878 r. o godzinie 5 tej minut 38 zmarł nasz powszechnie ukochany ojciec chrześcijaństwa Pius IX., urodzony 13 maja 1792 r, zatem miał 85 lat, od roku 1846, był głową Kościoła, następnej środy, 13. II. także tutaj odbędą się uroczyste egzekwia za spokój jego duszy.

Mała monstrancja zreperowana przez Hoeptnera z Wrocławia, a koszt reperacji wyniósł 20 marek. Nowo nabyty kociołek na wodę święconą, kosztował razem z kropidłem 27 marek.

We wtorek, dnia 20.II 1878 r. obranym został na stolec kościoła katolickiego ks. Kardynał i arcybiskup Perugii Joachim Pacci, 44 glosami z(61 oddanych głosów) i przyjął imię Leona XIII. Koronował się w kaplicy Sykstyńskiej 13 marca.

16 marca 1878 r. wpadł komornik Fr. Łapok do miejskiej studni, i wydobyto go już nieżywego z krwawiącą rana na głowie.

Od 14 dni ustawiona jest maszyna odwadniarka na posiadłości Fryderyka Schmidta (Skrabacka).

Dnia 4 marca 1878 r. zawarto umowę z handlarzem drewna łazarzem Mollerem , w starostwie w Tarnowskich Górach o dostawę gontów na pokrycie dachu kościelnego. Gmina kościelna ponosi 1/3 kosztów, a zaś 164 marki oraz 121 za usługi ręczne po 75 fenigów., co daje 90,75 marek, oraz 14,5 za usługi sprzężnych, po 6 marek, co daje 87 marek. Patronat płaci 388 marek i 16 fenigów

 



Autor artykułu : Leo wybrał i zamieścił




© Copyright Leonard Hajduk

Design www.bambynek.com