Odgłosy nocy Listopadowej na Śląsku

Poźar nocy Listopadowej, zapalający bunt ciemięźonego narodu polskiego w Królestwie Kongresowym i na „Ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w pierwszej chwili na Śląsku cichym echem  się odzywał.  Ziemia   śląska, kilkaset lat wcześniej oderwana od Korony Polskiej, a później wcielona do Prus i poddana germanizacji, nie miała ani sił, ani teź  środków , by walczącym dać bezpośrednią pomoc. Nie była to jednak rezygnacja czy teź obojętność względem sprawy polskiej. Wieść o wybuchu rewolucji lipcowej wstrząsnęła  monarchią Fryderyka Wilhelma III i wywarła silne  wraźenie zarówno w całych Niemczech, jak i w stolicy Prus. Wraźenie to spotęgowało się jeszcze na skutek  wypadków warszawskich. Wybuch powstania  Listopadowego w Królestwie  wywołał w Prusach niepokój  o los anektowanych  ziem polskich.  W Berlinie panowało przekonanie, źe w razie sukcesów militarnych powstania  polskiego  nastąpiłoby  uderzenie  na Prusy, stanowiąc zagroźenie zwartości monarchii, Obawiano się, aby powstanie nie objęło swym zasięgiem dawniejszych  polskich prowincji. W przypadku porazki powstania, Prusacy liczyli się  z ewentualną próbą przedarcia się armii polskiej przez Śląsk do Francji.

Tradycja nocy listopadowej była gwiazdą przewodnią tych wszystkich co czynem ofiarnym i krwią pisali dalszy ciąg porozbiorowych dziejów  ujarzmionej ziemi śląskiej. Rewolucja lutowa 1846 roku planowana była jako ruch trójzaborowy, a w zaborze pruskim  przygotowania spiskowców obejmowały nie tylko Wielkopolskę i Pomorze, lecz równieź Śląsk. Po 1831 roku, mimo bacznego  nadzoru pruskich władz administracyjnych i sieci policyjnej, nasiliła się na Śląsku akcja emisariauszy. Zagadnienie udziału Śląska w walkach niepodległościowych, podsumowanie najwaźniejszyh jego w tej dziedzinie  zasług i osiągnięć naleźy bezsprzecznie do najdonioślejszych, najbardziej żywotnych, a zarazem pilnych postulatów historycznych. Uwydatnienie wpływu powstania 1830 -- 1831 na Śląsk – tę oderwaną dzielnicę polską  -- na kształtowanie świadomości narodowej ma wymowę polityczną  i wychowawczą  zarazem. Z drugiej strony pozwoli na obiektywne ustalenie sądu o  stanie świadomości narodowej na Śląsku w pierwszej połowie XIX wieku. Dzisiaj odczuwamy potrzebę dokonania nie tylko oceny powstania listopadowego, ale także wpływy na ziemie graniczące z Królestwem Polskim. Wybrano fakty i zjawiska dziejowe przewaźnie slabo znane przeciętnemu czytelnikowi lub teź całkiem nowe opierając je na materiałach wydobytych z archiwów i bibliotek, czyęsto korzystano z literatury niemieckiej.

Dzisiaj odczuwamy   potrzebę dokonania nie tylko oceny powstania Listopadowego, ale takźe wpływu na ziemie graniczące z Królestwem Polskim. Wybrano fakty i zjawiska dziejowe przewaźnie mniej znane pzeciętnemu   czytelnikowi   lub teź całkiem nowe, opierając je na materiałach wydobytych z archiwów i bibliotek, często korzystano  z literatury niemieckiej.

Autorzy artykułu: Zdzislaw, Janeczek i Henryk Kocój

Wydawnictwo:Śląski Instytut Naukowy

Śląskie epizody historyczne. Odgłosy nocy Listopadowej na Śląsku. Katowice 1984 r.